جلسه دفاعیه «بررسی انتقادی مبانی و لوازم انسان شناختی هوش مصنوعی از منظر حکمت متعالیه» برگزار شد

به گزارش روابط عمومی ستاد راهبری فناوری های هوشند حوزه های علمیه جلسه دفاعیه رساله دکتری با موضوع «بررسی انتقادی مبانی و لوازم انسان شناختی هوش مصنوعی از منظر حکمت متعالیه» در دانشکده فلسفه و اخلاق دانشگاه باقرالعلوم(ع) بعداز ظهر روز چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت ماه سالن جلسات علامه طباطبایی(ره) برگزار شد.

این جلسه با ارائه حجت الاسلام سید محمود قاضوی برگزار و استاد راهنما حجت الاسلام والمسلمین دکتر احمد واعظی، استاد مشاور دکتر بهرز مینائی بیدگلی و اساتید داور حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمد تقی یوسفی و دکتر کاظم فولادی قلعه بودند.

حجت الاسلام قاضوی دراین جلسه اظهارداشت: موضوع اصلی رساله بنده بررسی انتقادی مبانی و لوازم انسان شناختی هوش مصنوعی از منظر حکمت متعالیه است و اهمیت این رساله از آنجاست که نظریه تکامل با این حال که فرضیه است تلقی به قبول شده و الهیات اسلامی را درگیر خود کرده است و اگر هوش مصنوعی قوی به موقع بررسی انتقادی نشود دچار چالش‌های انسان شناختی و قانون شناختی خواهیم شد.

وی گفت: می‌توان موضوع رساله را به بررسی انتقادی ظرفیت‌ها و قابلیت‌های احتمالی حکمت متعالیه ناظر به امکان هوش مصنوعی قوی بیان کرد.

وی بیان کرد: دراین رساله نظریه هوش مصنوعی قوی و علم و نفس فلسفه در دیدگاه حکمت متعالیه به صورت تطبیقی بررسی شده و آنچه از میان تمام مباحث کلیدی به آن پرداخته شد، هستی شناسی آگاهی و نیز مسائلی چون حرکت اشتدادی نفس زمینه و موعد حدوث نفس مزاج و نوخواستگی است.

ارائه دهنده این رساله با بیان اینکه نوآوری و جدید بودن تحقیق از ویژگی‌های مهم این رساله است، افزود: طرح این دیدگاه به این منظور است که پذیرش هوش مصنوعی در گرو پذیرش مبانی انسان شناختی، یعنی ناشی شدن تفکر از مغز است.

وی به نقد هوش مصنوعی از دیدگاه فلاسفه غربی پرداخت و گفت عمده بحث در این رساله از منظر حکمت متعالیه است.

وی همچنین مبنای هوش مصنوعی در دیدگاه فلاسفه غربی را بیان کرد و به دیدگاه حکمت متعالیه در ارتباط با حقیقت نفس، مادیت، تجرد، هستی شناسی و امثال آن پرداخت.

حجت الاسلام قاضوی با تاکید براینکه باید نقش فعایت‌های مادی در تحقق هوش مصنوعی باید بررسی شود، ‌گفت: اگر چه ممکن است که فلاسفه غرب دیدگاه حکمت متعالیه را قبول نداشته باشند اما جسمانیت الحدوث بودن نفس نمی تواند موید امکان هوش مصنوعی قوی باشد زیرا متوقف بر پذیرش مرتبه طبیعی و مرتبه ای مجرد است.

وی عنوان کرد: دیدگاه صدرایی را نمی توان نوخواستگی دانست زیرا نوخواستگی جوهری بیشتر به دوگانه انگاری دکارتی و سینوی نزدیکتر است تا نظریه ملاصدرا.

وی تاکید کرد: مساله خودگاهی و علم حضوری متوقف بر تجرد است و بدون آن عمل محقق نمی‌شود؛  برخی شاید مدعی باشند که خودآگاهی را در هوش مصنوعی ایجاد کرده‌اند اما امکان ندارد زیرا خودآگاهی اعم از خودآگاهی انسان و حیوان است و به صرف خودآگاهی، خودآگاهی انسانی شبیه‌سازی نشده است.

حجت الاسلام قاضوی گفت: حرکت جوهری اشتدادی نمی‌تواند موید امکان هوش مصنوعی قوی باشد زیرا متوقف بر پذیرش مزاج طبیعی و نیز مرتبه‌ای بالاتر از آن یعنی تجرد است.

وی درپایان گفت: بنده برای تهیه این رساله به مدت دو سال فیش‌برداری انجام دادم و حدود سه ماه برای پیاده کردن آن زمان گذاشتم و منابع بسیاری را (که در فهرست آمده) مطالعه کردم.

سپس حجت الاسلام یوسفی به عنوان این داور دراین جلسه اظهارداشت: در بحث ساختاری طبق موضوع «بررسی انتقادی مبانی و لوازم انسان شناختی هوش مصنوعی از منظر حکمت متعالیه»، هر کدام از کلمات به ترتیب باید توضیح داده شود، پیشینه تحقیق کتاب هایی را هم می توان به عنوان پیشینه عام مطرح کنید و پیشینه خاص را هم جداگانه بیاورید و مقایسه بین دو پیشینه را بگویید که کار شما جدید شود، فلاسفه هوش مصنوعی به ماده می دانند و ادراک را به ماده می دانند اما ملاصدرا به صورت می داند، درحالی که ماده از نظر آنان ذرات بنیادین هست که تشکیل دهنده یک ماده است ملاصدرا معتقد است که همه ذرات شعور و اراده دارد ممکن است اشکالی را مطرح کنند که هوش مصنوعی هم علم دارد.

هوش مصنوعی از نظر ملاصدرا نمی‌تواند به تمام جهات انسان مجهز باشد

حجت الاسلام والمسلمین واعظی به عنوان استاد راهنمای این رساله در ادامه گفت: این رساله می‌خواهد به این سوال پاسخ دهد که آیا امکان دارد که دستگاهی را بسازیم که تمام ویژگی‌های یک شخص را داشته باشد یا مرید باشد و اراده از آن نشات بگیرد؟

وی گفت: این رساله در پی این است که بیان کند کسانی که هوش مصنوعی را مطرح می کنند چه چیزهایی را به عنوان مبانی و لوازم ذکر می کنند؛ اگر هوش مصنوعی قوی بتواند همه ادراکات را داشته باشد باید مبانی را بپذیرد و به لوازم آن تجهیز شود و از نظر ملاصدرا نمی‌تواند به همه جهات انسان مجهز شود.

هوش مصنوعی لزوما به تمام علوم مجهز نیست

دکتر مینایی نیز به عنوان استاد مشاور در پایان اظهارداشت: بیشتر تخصصان غربی منکر این هستند که هوش مصنوعی می تواند دقیقا مانند انسان عمل کند اما برخی می گویند هوش مصنوعی محدودیت ندارد و برخی می گویند معیار ارزیابی را انسان برای هوش مصنوعی تنظیم می کند و هوش مصنوعی برخی کارها را قوی تر و بهتر از انسان می تواند انجام دهد اما قائل به روح و حیات نیستند.

وی گفت: هوش مصنوعی را می توان یک گونه جدید پدید آمده دانست که می توان راجع به آن بررسی انجام داد اما لزوما به تمام علم انسان و حتی حیوان مجهز نیست و پاسخ این رساله هم به این سوال منفی است.

پایان پیام/